Thuế tối thiểu toàn cầu là gì? Tác động thế nào đến Việt Nam?

Thuế tối thiểu toàn cầu (Global Minimum Tax – GMT) là một sáng kiến thuế quốc tế do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) khởi xướng, nhằm ngăn chặn các tập đoàn đa quốc gia chuyển lợi nhuận sang các quốc gia có thuế suất thấp để tránh thuế. Đây là một phần của Dự án chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS), đặc biệt là trong Trụ cột 2 (Pillar 2) của BEPS 2.0.

Gợi ý: https://finy.vn/cam-cavet-xe-may-nhung-dieu-can-luu-y-de-tranh-rui-ro/

1. Thuế tối thiểu toàn cầu là gì?

• Mức thuế tối thiểu: 15% áp dụng với các tập đoàn đa quốc gia có doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro trở lên/năm.
• Mục tiêu: Đảm bảo các tập đoàn lớn phải đóng mức thuế tối thiểu trên toàn cầu, bất kể họ hoạt động ở đâu.
• Cơ chế thực thi: Nếu một tập đoàn không bị đánh thuế đủ 15% tại quốc gia A, thì quốc gia B (nơi tập đoàn đặt trụ sở chính) có quyền thu phần chênh lệch.

2. Tác động đến Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) lớn nhờ các chính sách ưu đãi thuế. Do đó, GMT sẽ tác động sâu rộng đến môi trường đầu tư của Việt Nam.

Xem thêm: https://finy.vn/cam-cavet-xe-o-to-duoc-bao-nhieu-tien/

Tác động tích cực:

✅ Giảm cạnh tranh không lành mạnh về ưu đãi thuế: Các quốc gia sẽ không thể dùng ưu đãi thuế cực thấp để hút FDI bằng mọi giá. Điều này giúp Việt Nam tập trung vào các yếu tố chất lượng khác như hạ tầng, nhân lực, logistics.

✅ Tăng thu ngân sách: Thay vì để phần thuế bị thất thu rơi vào tay quốc gia khác (qua cơ chế thuế bổ sung), Việt Nam có thể ban hành luật để thu phần chênh lệch này.

Tác động tiêu cực:

❌ Suy giảm hiệu quả chính sách ưu đãi thuế: Nhiều doanh nghiệp FDI lớn, nhất là các tập đoàn công nghệ hoặc sản xuất (như Samsung, Intel, LG…) đang hưởng ưu đãi thuế dưới 15%. Với GMT, ưu đãi này mất tác dụng, làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam.

❌ Nguy cơ ảnh hưởng dòng FDI mới: Các nhà đầu tư có thể chuyển hướng sang các quốc gia có chi phí sản xuất thấp hơn hoặc có lợi thế khác nếu ưu đãi thuế không còn đủ hấp dẫn.

3. Việt Nam đã phản ứng ra sao?

• Việt Nam đã tham gia thỏa thuận về Thuế tối thiểu toàn cầu cùng hơn 140 quốc gia khác.
• Bộ Tài chính đã dự thảo luật Áp dụng thuế bổ sung nội địa (QDMTT) để có thể thu phần chênh lệch ngay tại Việt Nam thay vì để các quốc gia khác thu.
• Chính phủ cũng nghiên cứu các cơ chế hỗ trợ phi thuế (ví dụ: hỗ trợ đất đai, hạ tầng, chi phí đào tạo nhân lực…) để giữ chân và thu hút FDI.

4. Kết luận

Thuế tối thiểu toàn cầu là một bước ngoặt lớn trong chính sách thuế quốc tế, ảnh hưởng sâu rộng đến các quốc gia dựa nhiều vào ưu đãi thuế như Việt Nam. Tuy nhiên, nếu chuẩn bị tốt, Việt Nam có thể chuyển đổi chiến lược thu hút FDI từ cạnh tranh bằng thuế sang cạnh tranh bằng chất lượng môi trường đầu tư.

Nếu bạn muốn mình phân tích sâu hơn về tác động với từng ngành (ví dụ: điện tử, công nghệ, bất động sản khu công nghiệp…), mình có thể hỗ trợ thêm.