Rollup là gì? Optimistic vs ZK rollup: Layer 2 nào nổi trội hơn?

Rollup là một giải pháp Layer 2 cho phép xử lý nhiều giao dịch ngoài chuỗi chính (Layer 1) và sau đó “cuộn” chúng lại thành một giao dịch duy nhất để ghi lên chuỗi chính. Điều này giúp giảm tải và tăng khả năng mở rộng của blockchain, như Ethereum.

Tài chính là gì? Những vấn đề liên quan đến tài chính hôm nay

Có hai loại rollup chính: Optimistic Rollup và Zero-Knowledge (ZK) Rollup. Dưới đây là sự khác biệt và ưu nhược điểm của từng loại:

Vay tiền chấp nhận nợ xấu nhóm 5 tại Finy đơn giản, lãi suất chỉ 18%/năm 

Optimistic Rollup

Cách hoạt động:

• Optimistic Rollup giả định rằng các giao dịch là hợp lệ và chỉ thực hiện kiểm tra khi có tranh chấp.
• Khi một giao dịch được gửi lên, nó được giả định là hợp lệ (optimistic assumption) và các bên liên quan có thể kiểm tra và đưa ra bằng chứng nếu có giao dịch không hợp lệ.

Ưu điểm:

• Không yêu cầu tính toán phức tạp khi gửi giao dịch, do đó tiết kiệm tài nguyên.
• Có thể dễ dàng triển khai và tích hợp vào các hệ thống hiện tại.

Nhược điểm:

• Thời gian xác nhận giao dịch có thể lâu hơn do cần thời gian để tranh chấp và giải quyết.
• Cần cơ chế kiểm tra để phát hiện các giao dịch không hợp lệ.

ZK Rollup

Cách hoạt động:

• ZK Rollup sử dụng các bằng chứng không kiến thức (zero-knowledge proofs) để chứng minh rằng các giao dịch là hợp lệ mà không cần tiết lộ thông tin chi tiết.
• Mỗi giao dịch được kiểm tra bằng thuật toán mật mã phức tạp trước khi được ghi lên chuỗi chính.

Ưu điểm:

• Tính bảo mật và xác thực giao dịch cao hơn do không cần giả định các giao dịch là hợp lệ.
• Thời gian xác nhận giao dịch nhanh hơn vì không cần chờ đợi tranh chấp.

Nhược điểm:

• Đòi hỏi tính toán phức tạp và tài nguyên nhiều hơn, điều này có thể làm tăng chi phí giao dịch.
• Khó khăn hơn trong việc triển khai và tích hợp vào hệ thống hiện tại.

Vay thế chấp ô tô ngân hàng nào lãi suất tốt, thủ tục đơn giản? 

So sánh và lựa chọn

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng và nhu cầu cụ thể:

• Optimistic Rollup có thể phù hợp hơn cho các ứng dụng yêu cầu chi phí thấp và có thể chấp nhận thời gian xác nhận lâu hơn.
• ZK Rollup phù hợp hơn cho các ứng dụng yêu cầu bảo mật cao và tốc độ xác nhận nhanh, mặc dù chi phí có thể cao hơn.

Trong tổng thể, cả hai loại rollup đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và sự lựa chọn cuối cùng phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của ứng dụng cũng như môi trường blockchain mà nó được triển khai.