Lãi suất danh nghĩa (nominal interest rate) là lãi suất được công bố hoặc ghi trên hợp đồng vay mượn mà không tính đến tác động của lạm phát. Nó thể hiện tỷ lệ lãi suất mà một người hoặc tổ chức phải trả khi vay tiền hoặc nhận tiền gửi từ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Lãi suất danh nghĩa là số liệu thường thấy trên các hợp đồng vay, tiền gửi, tín dụng, v.v.
Lãi suất thực (real interest rate) là lãi suất đã được điều chỉnh theo lạm phát, tức là lãi suất mà người vay hoặc người gửi thực sự nhận được sau khi loại bỏ tác động của sự thay đổi mức giá chung (lạm phát). Lãi suất thực phản ánh “sức mua” thực sự của số tiền lãi nhận được, hay nói cách khác, là tỷ lệ lãi suất khi tính đến sự thay đổi trong giá trị tiền tệ. Kinh nghiệm vay mua xe kinh doanh trả góp lãi suất thấp
Mối quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực
Lãi suất thực có thể được tính từ lãi suất danh nghĩa và tỷ lệ lạm phát (i) thông qua công thức:
Tuy nhiên, công thức này chỉ chính xác khi tỷ lệ lạm phát nhỏ. Khi tỷ lệ lạm phát lớn, có thể áp dụng công thức chính xác hơn:
So sánh giữa lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa
Yếu tố | Lãi suất danh nghĩa | Lãi suất thực |
Định nghĩa | Là lãi suất công bố, không tính đến tác động của lạm phát | Là lãi suất đã điều chỉnh theo lạm phát |
Mối quan hệ với lạm phát | Không tính đến lạm phát | Được điều chỉnh để phản ánh tác động của lạm phát |
Tính toán | Thường được ghi trên hợp đồng | Cần phải điều chỉnh theo tỷ lệ lạm phát |
Ảnh hưởng đến sức mua | Không phản ánh sự thay đổi của sức mua | Phản ánh chính xác sự thay đổi trong sức mua do lạm phát |
Ứng dụng | Dùng trong các hợp đồng tín dụng, cho vay | Dùng để đánh giá hiệu quả đầu tư thực sự hoặc lợi nhuận thực tế |
Ví dụ:
Giả sử lãi suất danh nghĩa là 10% một năm và tỷ lệ lạm phát là 4%. Cầm đồ lãi suất bao nhiêu? Hướng dẫn cách tính lãi suất cầm đồ
- Lãi suất thực sẽ được tính như sau:
Nếu sử dụng công thức chính xác hơn (do lạm phát không phải lúc nào cũng nhỏ), ta sẽ có:
Trong trường hợp này, dù lãi suất danh nghĩa là 10%, nhưng sau khi điều chỉnh theo lạm phát, lãi suất thực chỉ còn khoảng 5.77%.
Finy không thu bất kỳ khoản tiền nào trước khi giải ngân